Sylvia Plath

Sylvia Plath spoczywa na cmentarzu w miasteczku, gdzie wychował się jej mąż, poeta Ted Hughes. Surowe bryły brzydkich budynków, siąpiący deszcz i omszałe, pochylone nagrobki. Przy ruinach starego kościoła pochowano także powieszonego łotra.

To miejsce  przejmują grozą, ale w krainie sióstr Brontë wszystko jest złowieszcze jak w „Wichrowych wzgórzach”. Tam powstał popularny serial BBC „Happy Valley”, bo miasto zmagało się kiedyś z narkomanią. Jednocześnie było tak pięknie, jak każde zagłębienie się w inny świat, w namacalną historię.  Najpierw zwróciłam uwagę na kwiatki, całe morze delikatnych, niebieskich leśnych dzwoneczków.

Bluebells

Bluebells to kwiaty patrona Anglii, St. Georga. 50 procent wszystkich dzwoneczków rośnie właśnie tam, pod najstarszymi drzewami. Za ich pomocą ocenia się wiek lasu, a bukowe mogą mieć ponad 1600 lat.

Kwiaty mogą być białe, jasnoniebieskie aż po fiolet. W  wielu regionach wytyczono szlaki przez ukwiecone kilometry niebieskości. W kwietniu i w maju każdego roku, brytyjskie lasy śpiewają blues.

W średniowieczu z korzeni bluebells wytwarzano klej, którym przyklejało się pióra do strzał, a w czasach Tudorów, usztywniało kryzy i kaftany.

Dawniej niebieskie lasy przerażały ludzi jak wszystko co niezwykłe. Legendy straszyły, że kto zerwie dzwoneczki, ten dostanie się we władanie wróżek. Gdyby komuś udało się przewrócić kwiatek na lewą stronę bez uszkodzenia, mógłby zdobyć czyjąś miłość. 

Hebden Bridge

Przyjechaliśmy pociągiem z Leeds do uroczego miasteczka Hebden Bridge.  Na szczęście jeszcze nie padało i mogliśmy podziwiać łodzie, na których były nawet donice z kwiatami.

Bardzo mnie zaintrygował taki sposób spędzania wakacji, można  je wynająć , żeglować  i może nawet przeżyć przygody jak w mojej ulubionej książce pod tytułem „Trzech panów w łódce nie licząc psa”, Jerome K. Jerome.

Do XIX wieku Hebden Bridge miało mniejsze znaczenie niż Heptonstall, który był celem naszej wyprawy. Mała wioska na szczycie wzgórza. Wszystko się zmieniło po rewolucji przemysłowej, kiedy powstały duże fabryki włókiennicze, zasilane wodą. 

Wesoły koncert w miasteczku wprowadził w odpowiedni nastrój do dalszej wędrówki. Zaczynamy wspinać się wąską, brukowaną ścieżką, a potem maszerujemy szosą i wchodzimy do tajemniczego miejsca jak w inny wymiar.

Heptonstall

To wspaniale zachowana wioska z główną ulicą, która prawie się nie zmieniła od 200 lat. Ludzie w Heptonstall od wieków zajmowali się  tkactwem. Budynki w szeregowej zabudowie mają duże okna, żeby wpuścić jak najwięcej światła potrzebnego do pracy. 

Sylvia Plath. Ted Hughes

Niedaleko stąd w Mytholmroyd urodził się Ted Hughes, jeden z najwybitniejszych angielskich poetów. Dorastał właśnie tu, w Haptonstall. Matka Teda – Edith Farrar – pochodziła z rodziny zajmującej się wróżbami. Rzucała uroki i wywoływała duchy. Na cmentarzu są groby rodziców Teda, tu także jest pochowana jego pierwsza żona, amerykańska poetka Sylvia Plath.

Kościół St. Thomasa Becketa

Pierwotny kościół powstał w 1256 r. na cześć arcybiskupa Canterbury, który został zamordowany w 1170 r., a kanonizowany został trzy lata później.

Pozostałości które widzimy ​​dzisiaj, pochodzą w większości z piętnastego wieku. Kiedy w 1847 roku burza dokonała wielkich zniszczeń, wybudowano obok nowy kościół.

Ruiny otoczone starym cmentarzem mają w sobie wszystko to, co tak pociąga w starych powieściach. Tajemnica, historia, melancholia, że trudno oderwać wzrok. 

David Hartley – król fałszerzy

David Hartley zwany królem Dawidem, mieszkał  w Cragg Vale, niedaleko Hebden Bridge. Był słynnym fałszerzem monet a  jego gang mógł liczyć nawet 200 osób.

Ich działalność była tak destrukcyjna, że groziła zniszczeniem brytyjskiej waluty. Ryzykowali wiele, bo w średniowieczu za tego rodzaju przestępstwo groziła śmierć.

W owym czasie monety były fryzowane młotkiem. Projektowano je w ten sposób, że miały krzyżyk po jednej stronie, kupcy mogli je ciąć na dwie, a potem na cztery części, żeby otrzymać pół pensa i ćwierć pensa. A fałszerze dzielili pensa na 5 części.

Gang miał jeszcze inne sposoby, obcinali krawędzie monet i młotkami klepali je ponownie, używając ślusarskich sztuczek. Wycinki z prawdziwych monet przetapiano i robiono nowe monety.

W procederze uczestniczyli celnicy i karczmarze, którzy dostarczali prawdziwe pieniądze i wprowadzali do obiegu fałszywe. Dopiero kiedy monety trafiały do banków, urzędnicy zauważali różnicę.

Kiedy zamordowano urzędnika wysłanego do zbadania sprawy, rząd zaproponował nagrodę w wysokości 100 funtów za pomoc w ukróceniu tego procederu. 

Dzięki temu aresztowano ponad 30 osób, w tym “Kinga Davida” Hartleya, który został skazany na śmierć  w dniu 6 kwietnia 1770 i powieszony w Yorku. Spoczywa pod którąś z tych płyt.

Sylvia Plath. Spotkanie Teda Hughesa

Spotkali się 25 lutego 1956 roku na przyjęciu w Cambridge. Sylvia Plath już wcześniej zachwyciła się poezją Teda i bardzo chciała go poznać. Oboje uznali, że skoro dużo piszą to musi ich łączyć coś wyjątkowego. Pobrali się, urodziła się córka, a potem Sylvia poroniła drugie dziecko. W listach do terapeutki wyznała, że wcześniej Ted ją pobił.

Ted w tym czasie był już uznanym poetą, a pozbawiona zazdrości Sylvia przepisywała jego rękopisy. Kiedy urodził się Nick, małżeństwo było już w rozsypce. Wtedy na scenie pojawiła się Assia Wevill. Wraz ze swoim trzecim mężem poetą przyjechała na weekend do Sylvii i Teda, którzy mieszkali wtedy Devon.

Kilka miesięcy później – kiedy Sylvia Plath i Ted byli w Irlandii – Ted zniknął, żeby pojechać z Assią na dziesięć dni do Hiszpanii. Dokładnie tam, gdzie spędził miesiąc miodowy z Sylvią.

Sylvia Plath zamieszkała sama z dziećmi w Londynie. 11 lutego 1963 roku popełniła samobójstwo. Wcześniej zadbała o dzieci, zaniosła im śniadanie, zostawiła otwarte okno i uszczelniła ręcznikami drzwi. Potem włożyła głowę do piekarnika i odkręciła gaz.

Po jej śmierci – w 1965 roku – ukazał się tom wierszy pod tytułem „Ariel”, uznany za wielkie wydarzenie literackie.

Sylvia Plath ostatni wiersz

„Krawędź”

Kobieta osiągnęła doskonałość,
jej martwe ciało na uśmiech dokonania.

Złuda greckiego determinizmu płynie w zwojach jej togi, jej bose stopy zdają się mówić doszłyśmy dotąd, to już kres.

Zmarłe dzieci skręcone jak białe węże,
Każde przy małym dzbanie mleka już próżnym.

Ona zwija je z powrotem w swe ciało jak róża swe płatki, gdy ogród tężeje i zapachy uchodzą z głębokich świeżych krtani kwiatu nocy.

Księżyc nie musi się smucić patrząc z kościanego kaptura. On przywykł do tych spraw, jego żałobna szata powiewa.

Sylvia Plath, grób

Bardziej niż skromny grób czołowej amerykańskiej poetki, przybrany polnymi kwiatami.

Even amidst fierce flames, the golden lotus can be planted

Złoty lotos może wyrosnąć nawet wśród najdzikszych płomieni.

Wyryty na kamieniu cytat wybrał Ted Hughes. Można zauważyć, że ktoś próbował usunąć jego nazwisko z nagrobka Sylvii.

Sylvia Plath. Ostatnie lata

Sylvia nie zostawiła testamentu, dlatego to Hughes otrzymał prawa autorskie do wszystkich opublikowanych i nieopublikowanych dzieł żony, i usuwał z nich wszystkie wzmianki o sobie.

Poetka pisała dzienniki od jedenastego roku życia, niestety Ted Hughes zniszczył ostatnie dwa, obejmujące ostatnie trzy lata życia Sylvii. Chciał uchronić dzieci przed ich miażdżącą treścią, albo ukryć przyczynę niewyobrażalnego cierpienia żony.

Ale okazało się, że Sylvia nadal utrzymywała kontakt ze swoją terapeutką – doktor Ruth Barnhouse – której się zwierzała aż 4 lutego 1963 roku, do ostatniego tygodnia przed jej śmiercią.

Ruth opiekowała się Sylvią od czasów pierwszej próby samobójczej, a jej postać występuje w autobiograficznym „Szklanym kloszu”. Wiele listów opisuje rozpacz Sylvii po odkryciu romansu męża z Assią Wevill, jednak najbardziej dramatyczne słowa odnoszą się do poronienia, oraz psychicznego i fizycznego znęcania się Teda nad żoną.

Doktor Barnhouse twierdziła, że spaliła wszystkie listy, ale to nieprawda, bo ich część przekazała komuś, kto zamierzał napisać biografię Sylvii. Książka nigdy nie powstała a materiały wypłynęły na jakiejś aukcji.

Przed śmiercią Sylvia ułożyła na stole wiersze, które pisała w ostatnich miesiącach. Jednak Ted Hughes niektóre usunął, zmienił kolejność i dodał inne. Tom poezji „Ariel” ukazał się dwa lata po śmierci poetki. Dopiero córka Sylvii – Frieda Hughes – ułożyła je i wydała w takim porządku w jakim zostawiła jej matka.

Ted Hughes

Ted Hughes nigdy nie wypowiadał się na temat swojego siedmioletniego małżeństwa z Sylvią Plath, ani o samobójstwie  Assii Wevill, która odebrała sobie życie w taki sam sposób jak Sylvia.

Związek Hughesa i Assii był bardzo burzliwy. Poeta działał jak trucizna na zakochane w nim kobiety. Rodzina Teda nie akceptowała Asii, a jego zdrady wpędzały ją w depresję.

W 1969 roku Assia Wevill podała córce tabletki nasenne rozpuszczone w wodzie, sama wypiła resztę. Przysunęła łóżko blisko kuchenki gazowej, potem odkręciła gaz i umarły razem z czteroletnią córką.

Hughes starał się chronić dzieci, które wychowywał po śmierci Sylvii. Dla niestabilnej emocjonalnie kobiety z próbami samobójczymi zdrada męża była ciosem nie do udźwignięcia, dlatego wielbiciele Sylvii uważają, że to Ted przyczynił się do jej śmierci.

Moje milczenie zdaje się potwierdzać każde oskarżenie i fantazję.

Wolałem ciszę niż wciągnięcie na arenę do walki byków, dokuczanie, kłucie i bicie, rzyganie każdym szczegółem mojego życia z Sylvią.

Dopiero w 1998 roku, kilka miesięcy przed śmiercią opublikował „Listy urodzinowe”. Tom składający się z 88 wierszy był skierowanym do pierwszej żony – Sylvii Plath. Pisał je przez 25 lat!

„Później głos podobny do wyszukanej broni

lub odmierzonej iniekcji

ozięble przekazał to w czterech słowach

w głąb mego ucha:

‚Pańska żona nie żyje.

„Ostatni list” Ted Hughes.

Ted Hughes zmarł w 1998 roku, a jego prochy zostały rozrzucone w Devon, w pobliżu jego angielskiego domu. W nabożeństwie uczestniczyła rodzina królewska.

Opuszczam cmentarz wstrząśnięta tym, że miejsce gdzie spoczywa Sylvia Plath zobaczyłam przypadkiem. Jakaś miła pani zapytała mnie czy znam Sylvię, a potem w deszczu zaprowadziła mnie na jej grób.

Stag Cottage uznany za najstarszy budynek we wsi we wsi, pochodzi z XVI wieku. Brakuje tylko stukotu końskich kopyt.

Wychodzimy ze wsi wąską i stromą drogą. Odwiedzamy po drodze stary cmentarz. Jest tak niezwykle położony, że zostajemy tu dłuższą chwilę.

Nagrobki pochodzą z XIX  wieku i początków XX.  

Widok na Hebden Bridge.

Happy Valley

Hebden Bridge zagrało w popularnym serialu BBC pt. „Happy Valley „, a   Sarah Lancashire, odtwórczyni roli policjantki Catherine, mieszka w centrum miasteczka.

Pamiętam te szeregówki z filmu, na takich podwóreczkach były grane niektóre sceny.

Kończy się nasza przygoda z Hebden Bridge i Heptonstall. Bardzo nas poruszyła ta wycieczka i wspominamy ją z przyjemnością. Biografowie prześcigają się w wyciąganiu faktów z życia Sylvii Plath i Teda, kto był bardziej winny a kto szalony. A ja pochylam się ze współczuciem nad tragedią tych ludzi, którzy nie umieli poradzić sobie ze swoją wrażliwością. Na szczęście już nie cierpią. 

Przepraszam za cmentarze i nagrobki  licznie występujące w tym poście,  są częścią tego krajobrazu i bez nich nie mogło się obejść. W następnym wpisie o Yorkshire jest tylko przestrzeń i piękne obiekty. 

Zapraszam do obserwowania.

• WordPress
• Facebook
• Instagram