Tombstone, najsłynniejsze miasto Dzikiego Zachodu

W miasteczku Tombstone zobaczyłam Amerykę ze starych westernów, resztki Dzikiego Zachodu. To przedziwne doświadczenie, poczuć znajomą atmosferę gdzieś na końcu świata. Zmurszałe deski ze śladami po kulach pamiętają bohaterów, którzy ożywali w kolejnych filmach.

Mężczyźni w kapeluszach i czarnych kamizelkach wypatrują swoich wrogów na zakurzonej ulicy, co chwilę przejeżdża czerwony dyliżans, a każdy saloon rozbrzmiewa gwarem. Tombstone jest miastem duchem, które żyje dzięki turystom, ale niewiele tu się zmieniło od czasów gorączki srebra.

Miasto położone na granicy amerykańsko-meksykańskiej wśród kaktusów pamięta wiele krwawych historii, a ja chciałabym Wam opowiedzieć niektóre z nich.

Ed Schieffelin i historia powstania Tombstone

Ed Schieffelin był jednym z żołnierzy, którzy bronili osadników przed atakami Apaczów Chiricahua. Kiedy Ed postanowił sprawdzić czy w okolicy jest srebro, koledzy śmiali się, że w tej niegościnnej krainie może znaleźć jedynie własny grób. Przerażający wódz Apaczów – Geronimo – nie miał litości dla przybyszy.

Okazało się, że Ed miał rację, znalazł bogatą żyłę srebra, a swoją pierwszą kopalnię nazwał dla żartu Tombstone – Nagrobek.

Osada, która powstała w 1879 roku, wzięła nazwę od pierwszej kopalni srebra Eda. Dzisiaj całe hrabstwo nazywa się Cochise County na cześć legendarnego wodza Apaczów. O nim i o Geronimo jeszcze będzie głośno w moich wpisach.

Srebro popłynęło strumieniami, jak woda z górskich stoków. Mała garstka poszukiwaczy srebra rozrosła się w ciągu roku do 6 tysięcy. Po dwóch latach w mieście było 110 saloonów z burdelami, 14 kasyn, 4 kościoły, szkoła, opera, redakcje 3 gazet, 2 banki oraz siedziba władz hrabstwa.

Awanturnicy spod „ciemnej gwiazdy”

Banda złodziei bydła okradała meksykańskich farmerów tak długo, aż rząd meksykański zbudował szereg fortów wzdłuż granicy. Od tego czasu kradli bydło i konie z amerykańskich pastwisk i sprzedawali je rzeźnikom.

Wkrótce potem zaczęli napadać na dyliżanse, okradali pasażerów z kosztowności, a czasami wszystkich mordowali. Potem przybywali do Tombstone, żeby w saloonach i burdelach wydawać zagrabione pieniądze.

Awantury i bójki w barach siały spustoszenia, dlatego lokalni biznesmeni zatrudnili Wyatta Earpa i jego braci, żeby pilnowali porządku. Wspierał ich- John „Doc” Holliday – dentysta, hazardzista i rewolwerowiec.

Carl Perkins napisał piosenkę zatytułowaną „The Ballad Of Boot Hill”, którą zaśpiewał Johnny Cash, o którym już pisałam.

Na cmentarzu Boot Hill w Tombstone są groby zabitych podczas strzelanin, a także powieszonych za różne draństwa przestępców. Głos i muzyka Casha pozwolą nam wsłuchać się w klimat miasteczka.

Strzelanina w O.K. Corral

Brak asfaltu i samochodów, chrzęst żwiru spod końskich kopyt przenoszą w przeszłość do gorących wydarzeń.

Po ulicy leniwie porusza się dziewięciu mężczyzn w kapeluszach i białych koszulach z koltami u pasa. Codziennie odtwarzają scenę, podczas której w ciągu 30 sekund padło 30 strzałów.

O.K. Corral jest najbardziej znanym punktem w Tombstone. W 1881 roku miała tu miejsce strzelanina, która stała się jedną z najważniejszych legend o Dzikim Zachodzie.

Historia pokazana w filmie pt. „Strzelanina w OK Corral” z udziałem Burta Lancastera i Kirka Douglasa, była potem wiele razy powielana i okraszana fikcyjnymi wątkami. Naprawdę wszystko się rozegrało w wąskim podwórzu na tyłach O.K. Corral.

3 trupy

W największym uproszczeniu jest to opowieść o stróżach prawa, którzy 26 października 1881 roku rozprawili się z kilkoma bandziorami z gangu the Cowboys: Billym Claiborne, braćmi Ike i Billym Clanton, oraz braćmi Frankiem i Tomem McLaury.

Prawo w mieście reprezentowali: Wyatt, Morgan i Virgil Earp oraz John Holliday.

Virgil Earp był postrzelony w nogę, jego brat Morgan w ramię, a Holliday w biodro. Tylko Wyatt Earp wyszedł ze strzelaniny cało. W jego postać wcielali się kolejno Kevin Costner, a potem Kurt Russell.

Gang: Frank McLaury zginął na miejscu, a jego brat Tom i Billy Clanton zostali śmiertelnie ranni.

Po procesie bracia Earp oraz Holliday zostali uniewinnieni, a wtedy zaczęły się krwawe vendetty ze strony reszty gangu.

Geronimo, zajadły wódz Apaczów

W Historamie można usłyszeć opowieści o strajkach górników, wielkich fortunach i namiętnościach. Poznać historię miasta i jego bohaterów.

Miasto systematycznie płonęło w pożarach i szybko się odradzało. Oprócz strzelanin, sporów i górniczych zatargów, toczyły się walki z Apaczami.

„Homeland Security: Fighting Terrorism since 1492”

Koszulki ze zdjęciem podpisanym – Walka z terroryzmem od 1492 – Bezpieczeństwo wewnętrzne – są w każdym sklepie z pamiątkami w całej Arizonie.

W 1829 roku urodził się Goyathlay – Ten Który Ziewa. Kiedy skończył 17 lat został wojownikiem i się ożenił. Jego plemię żyło w przyjaźni z meksykańskimi miasteczkami, z którymi wymieniali się towarami. Po powrocie z jednej z wypraw zastał zniszczony obóz, a wśród ofiar swoją matkę, żonę i troje dzieci.

Spokojny Apacz zamienił się w zajadłego mściciela, szybko wytropił zabójców swojej rodziny. Walczył z białymi osadnikami i Meksykanami, którzy nadali mu przydomek – Geronimo. Mawiał, że żałuje tylko tego, że zabił za mało Meksykanów.

Kiedy wojna meksykańsko-amerykańska dobiegła końca, Stany Zjednoczone dostały ziemię Apaczów, ich odwieczny dom. Nie było już tu dla nich miejsca. Rząd przeniósł ich do Rezerwatu San Carlos, opisywanego jako „Czterdzieści Akrów Piekła”.

Geronimo wiele razy uciekał z rezerwatu, a razem z nim setki innych buntowników. Znajomość okolicznych wzgórz pomogła im się długo ukrywać. Przez 10 lat napadali na osady białych ludzi i budzili postrach.

Żeby go ostatecznie schwytać wysłano 5 tysięcy żołnierzy. Wyczerpana grupa poddała się.
Ostatnie 23 lata życia Geronimo spędził jako jeniec wojenny. „Historia życia Geronimo” opublikowane w 1906 roku, to jego podyktowane pamiętniki.

Allen Street i dyliżansy

Allen Street jest główną ulicą, po której krążą turyści przebrani w surduty. Zaglądają do licznych barów, restauracji i sklepików.

Czerwony dyliżans banku Wells Fargo odgrywał kiedyś dużą rolę w Tombstone, przewoził pocztę, srebro i pieniądze po całym Zachodzie.

Repliki powozów, do których są zaprzęgane dwa perszerony w niczym nie przypominają wielkich dyliżansów firm pocztowych. Ciągnięte przez sześć silnych koni mogły rozwijać prędkość do 50 kilometrów. Wyrażały komfort i nowoczesność.

Wzdłuż ulicy jest wiele tabliczek, które opowiadają historie budynków i wydarzeń, które miały tam miejsce. Są nawet wbite w ziemię drewniane belki, do których można przywiązać konia.

Bird Cage Theater – teatr, bar i burdel

Przez pierwsze trzy lata istnienia teatr był zawsze otwarty. Pełnił rolę sali gier i baru, schody ukryte za kotarą, prowadziły do intymnego pokoju, bo prostytucja była w mieście legalna.

W tym budynku z 1881 roku naprawdę wiele się działo, skoro ściany i sufity mają 140 dziur po kulach.

Big Nose Kate’s Saloon

Popularny saloon Big Nose Kate stoi w miejscu Grand Hotel, który zaczął działalność rok po powstaniu Tombstone. Był najlepszym hotelem w mieście, z tapetami, grubymi dywanami i pięknymi meblami.

W hotelu gościł Wyatt Earp, Doc Holliday, a gang Clantonów spędził w nim noc przed słynną strzelaniną w O.K. Corral. Dwa lata później hotel spłonął w pożarze.

W Big Nose Kate stoi oryginalny długi bar z Grand Hotel, w piwnicy jest sklep z pamiątkami, a dalej ciągnie się tunel, który prowadzi do szybu kopalni.

Każdy chce położyć łokcie w na blacie w tym samym miejscu co Earp, Doc Holliday i Clantonowie. dlatego trzeba długo czekać w kolejce, aż zwolni się miejsce.

Big Nose Kate’s Saloon jest uważany za jeden z najlepszych barów na Starym Zachodzie.

Kate, niezależna kobieta z Dzikiego Zachodu

W filmie „Tombstone” z 1903 roku, polska aktorka Joanna Pacuła zagrała Kate z dużym nosem, a Val Kilmer – chorego na gruźlicę Hollidaya.

Big Nose Kate zasłynęła z roli dziewczyny słynnego rewolwerowca, ale teraz sama jest legendą.

Urodziła się na Węgrzech, kiedy miała 10 lat wyruszyła z rodzicami i siedmiorgiem rodzeństwa do Ameryki. Niestety rodzice szybko zmarli jedno po drugim. Kiedy opiekun 15 – letniej Kate próbował ją zgwałcić, uderzyła go siekierą i uciekła.

Po kryjomu weszła na parowiec, który płynął do St. Louis i przybrała nazwisko Fisher. Musiała jeszcze wiele razy zmieniać tożsamość, żeby przetrwać. Zapisała się do szkoły klasztornej Urszulanek, wyszła za mąż i urodziła dziecko, ale straciła oboje podczas epidemii żółtej febry.

John Holliday

Jako dziewczyna do towarzystwa pojawiła się w Teksasie, gdzie poznała chorego na gruźlicę Johna Hollidaya. Była twarda, odważna i niezależna, mówiła, ze chce być prostytutką i nie należy do żadnego mężczyzny. John mawiał, że są równorzędnymi partnerami i cenił jej inteligencję.

Pewnego razu podczas gry w pokera Holliday dźgnął w brzuch oszusta. Kate podpaliła starą szopę, żeby odciągnąć uwagę od aresztu, w którym był przetrzymywany jej kochanek. Potem weszła z bronią i wyprowadziła go na wolność. Para udała się do Tombstone w Arizonie. Byli razem przez wiele lat, mimo namiętnych i głośnych kłótni.

Kiedy czasy się zmieniały, Kate zmieniała się razem z nimi i urządzała się na nowo. Po śmierci Johna Holliday wyszła za mąż za kowala, ale szybko uciekła od nieudanego małżeństwa i jakiś czas była gospodynią w hotelu, bo była już za stara na uprawianie swojego zawodu.

Odpowiedziała na ogłoszenie górnika, który szukał gosposi. 50- letnia Kate znalazła przystań na kolejne 30 lat.

A kiedy została sama – zbyt słaba, żeby rąbać drewno i nosić wodę – zamieszkała w Domu Pionierów w Prescott w Arizonie, który przyjmował tylko obywateli USA. Skłamała, że urodziła się w Iowa. Umarła mając prawie 90 lat.

Kate widziała jak rodził się Dziki Zachód i jak odchodził, jej dawni znajomi nie dożyli tych czasów.

Epitaph – najstarsza gazeta Dzikiego Zachodu

W 1880 roku John Philip Clum zaczął drukować gazetę, którą nazwał „The Tombstone Epitaph”, bo „nagrobek jest niekompletny bez epitafium”.

Lokalna gazeta opisywała wszystkie wydarzenia, które składają się na historię miasta. Jedną z pierwszych była relacja ze strzelaniny w O.K. Corral.

Srebrne czasy Tombstone szybko się skończyły, woda wypełniła kopalnie srebra, a kolejne pożary niszczyły wiktoriańskie domy. Pod koniec XIX wieku wielu mieszkańców wyjechało szukać szczęścia gdzie indziej, ale część rodzin zostało, żeby odbudować swoje miasto.

„The Tombstone Epitaph” przetrwało i nadal opowiada fascynujące historie z Dzikiego Zachodu. Dzięki nim restauracje, sklepy z pamiątkami i aktorzy mogą się utrzymać. Pod sztucznymi dekoracjami kryje się jeszcze wiele skarbów, a mieszkańcy robią wszystko, żeby ocalić atmosferę westernowego miasteczka. Bardzo mi się tam podobało i starałam się nie widzieć farby i sztukowania. Bo kino też jest iluzją. Kto chciałby pospacerować po zakurzonych ulicach i zajść do baru?

Widzieliście kiedyś kopalnię złota. King Gold Mine – Ghost Town.

Koniecznie największe kaktusy na świecie, których najpiękniejsze okazy są w Parku Narodowym Saguaro i miasta duchów – Goldfield. Zajrzyjcie także do Monument Valley.